Historia

„Biblioteka chroni przeszłość
i tworzy przyszłość“

Michael Gorman

 

Miechowska Książnica w trosce o czytelnika i na straży dziedzictwa kulturowego ziemi miechowskiej

 

PiMBP w Miechowie (2009 rok)Obecna działalność Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Marii Fihel w Miechowie stanowi twórczą kontynuację przeszło 90. letniej tradycji pracy. Książnica ta powstała w 1923 r., co oznacza, że jest jedną z najstarszych instytucji upowszechniania kultury na ziemi miechowskiej. Jej założenie było odpowiedzią ówczesnego samorządu na potrzeby kulturalno-oświatowe miejscowego społeczeństwa. Tak więc w 20. leciu międzywojennym Miechów należał już do tej nielicznej w Polsce grupy miast, które posiadały bibliotekę publiczną typu powszechnego, tzn. utrzymywaną z budżetu miasta.

W ciągu niewielu miesięcy od momentu powołania, rozszerzyła ona działalność na cały powiat miechowski. Już w połowie 1923 r. istniało tu 15 biblioteczek ruchomych posiadających stałe komplety książek, które w drodze wymiany wędrowały od wsi do wsi. Biblioteka w Miechowie pełniła w stosunku do nich funkcję ogniwa centralnego.

Do stałego rozwoju biblioteki, zarówno w sensie powiększania jej księgozbioru jak też poziomu udostępniania tego zasobu, przyczyniały się: spora miejscowa grupa inteligencka oraz istniejące w Miechowie od 1916r. Gimnazjum i Liceum im. T. Kościuszki. Dzięki życzliwości władz biblioteka mogła rozwijać swój zasób, który na 30 lipca 1939 r. wynosił 5294 tomy, co owe czasy było dużym osiągnięciem.

Z tego pierwszego okresu działalności biblioteki zachował się do naszych czasów bezcenny zespół książek wydanych w XIX wieku i przed I wojną światową przez uznane oficyny wydawnicze, głównie Warszawy i Lwowa, o rozmaitej z resztą tematyce, zarówno związanej z literaturą piękną ale też o profilu popularnonaukowym. W zasobie tym znajdują się: Encyklopedia Powszechna Orgelbranda (16 tomów), Wielka Literatura Powszechna Trzaski, Everta i Michalskiego (7 tomów) oraz Wielka Historia Powszechna tejże samej firmy (12 tomów), nieocenione źródła dla badań historyczno-literackich.

Dobrze rozwijającego się czytelnictwa w Miechowie i powiecie nie przerwała nawet 5. letnia okupacja niemiecka podczas której władze hitlerowskie dążyły do pozbawienia polskiego społeczeństwa obcowania również z książką. Etatowa, od samego początku, bibliotekarka Maria Fihel (1901-1996) z najwierniejszymi czytelnikami zabezpieczyła książki przeznaczone na zniszczenie i zorganizowała system uprzystępniania pozycji potrzebnych dla podtrzymywania oporu wobec okupanta, zarówno w procesie prowadzonego tajnego nauczania ale też nielegalnej działalności kulturalnej. W okresie okupacji w dużym zakresie wzrosły potrzeby obcowania z prawdziwym i narodowym słowem drukowanym dla przeciwstawienia się kłamliwej propagandzie niemieckiej.

Odbudowa wojennych zniszczeń objęła również odtworzenie sieci bibliotecznej. W powiecie miechowskim, w granicach jego zasięgu z lat 1945-1954, znalazły się Biblioteka Powiatowa w Miechowie, trzy biblioteki miejskie (Miechów, Proszowice, Słomniki) i 24 gminne biblioteki publiczne. Sieć tę wzbogacało 87 punktów bibliotecznych.

W nowych warunkach ustrojowych biblioteka uczestniczyła w imprezach poświęconych książce i jej twórcom oraz sprawom regionu i kraju, zgodnie z ówczesnym pojmowaniem kwestii masowej kultury. Pod koniec 1953 księgozbiór biblioteki miejskiej uległ w stosunku do okresu sprzed wojny podwojeniu. Biblioteka posiadała nowy (w stosunku do pierwotnego) lokal przy ul. Warszawskiej 2, w samym centrum Miechowa gdzie pozostawała przez 28 lat.

Reorganizacja administracji w kraju w 1975 r. przyczyniła się do zmiany statusu miechowskiej książnicy, która stała się biblioteką miejsko-gminną, prowadzącą oprócz głównej wypożyczalni w Miechowie, 8 filii i 15 punktów bibliotecznych. Mimo trudnych warunków lokalowych biblioteka prowadziła wszystkie podstawowe kierunki ówczesnej pracy bibliotecznej. W tym czasie pozyskała większy lokal przy ul. Racławickiej 2, jak też wysoko kwalifikowaną kadrę bibliotekarzy. Powiększyła w znaczący sposób swój księgozbiór, co było przede wszystkim osiągnięciem ówczesnej dyrekcji (Józef Śmiałek, Barbara Kobylec-Biernacka).

Niewątpliwym skokiem w rozwoju czytelnictwa i bazy lokalowej były lata 90. XX w., kiedy biblioteka otrzymała duży i nowocześnie wyposażony obiekt przy pl. T. Kościuszki 7. Powierzchnia użytkowa Biblioteki zwiększyła się o ponad 242 m2, , co dało ogółem powierzchnię 492 m2 i nowy lokal, będący piątym w jej dziejach, który zajmuje do dziś. Usytuowany w centrum miasta, w zabytkowej jego części, nadał on bibliotece odpowiednią rangę, stworzył atmosferę powagi i rozbudził nadzieję na stworzenie w Miechowie ośrodka intelektualnego rozwoju. Ta optymalna lokalizacja biblioteki, w otoczeniu ważnych punktów komunikacyjnych i miejsc aktywności społecznej takich miejsc jak sklepy czy urzędy, sprzyja jej rozwojowi, poprzez powszechną dostępność zwłaszcza dla dzieci, młodzieży i osób starszych.

Kolejny rozdział w dziejach miechowskiej książnicy, jaki nastąpił w  wyniku podpisanego 3 II 2000 r. porozumienia między Gminą i Miastem w Miechowie a Powiatem Miechowskim przyniósł nowy jej statut (nadany 21 VI) i nazwę: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Miechowie.

W celu usprawnienia w przyszłości pracy bibliotecznej rozpoczęto wówczas prace nad komputeryzacją biblioteki miechowskiej, kiedy to na jednym stanowisku rozpoczęto tworzenie bazy książek w programie Micro CDS/ISIS. Baza obejmująca 1225 nabytki biblioteczne została jednak w roku 2002 przeniesiona i kontynuowana w systemie MAK, którego zakup dokonano w Bibliotece Narodowej. Katalog komputerowy obejmował wówczas zbiory Czytelni i Oddziału dla Dzieci i Młodzieży (głównie literatura popularno-naukowa).

W ostatnich latach biblioteka miechowska staje się lokalnym centrum kultury, ambitnie i szeroko promując region, jego historię i rodzimych twórców. Wynikające stąd działania na rzecz popularyzacji i dokumentowania wiedzy o regionie nabrały ogromnego znaczenia, jako jednego z najistotniejszych zadań  stojących przed biblioteką. Wprawdzie od początku swego istnienia biblioteka gromadzi i opracowuje materiały drukowane dotyczące ziemi miechowskiej - książki, czasopisma, dokumenty życia społecznego, dokumenty audiowizualne - to przecież, odpowiadając na wzrastające zapotrzebowanie na szybki i możliwie najpełniejszy dostęp do źródeł informacji, dostosowuje się bardzo szybko do potrzeb i oczekiwań obecnego - wymagającego czytelnika.

  • Fragment wystawy książek zorganizowanej w ramach obchodów „Tygodnia Oświaty i Książki”; Miechów, 6–7.05.1949 r.

    Fragment wystawy książek zorganizowanej w ramach obchodów „Tygodnia Oświaty i Książki”; Miechów, 6–7.05.1949 r.

  • Wystawa książek „Kobieta i jej dom” zorganizowana w kąciku czytelniczym, przy ul. Warszawskiej 2; Miechów, 15.02.– 28.06.1959 r.

    Wystawa książek „Kobieta i jej dom” zorganizowana w kąciku czytelniczym, przy ul. Warszawskiej 2; Miechów, 15.02.– 28.06.1959 r.

  • Dyrektor WBP w Kielcach Wojciech Szymanowski dokonuje uroczystego przecięcia wstęgi do nowego budynku Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Miechowie przy pl. Kościuszki 7; Miechów, 04.06.1998 r.

    Dyrektor WBP w Kielcach Wojciech Szymanowski dokonuje uroczystego przecięcia wstęgi do nowego budynku Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Miechowie przy pl. Kościuszki 7; Miechów, 04.06.1998 r.

  • Spotkanie autorskie z Janiną Bergander – promocja t. 3 powieści „Sto lat z życia mojego miasta” (autorka w towarzystwie wiceburmistrza Gminy i Miasta Miechów – Zbigniewa Muchy); Miechów, 20.05.2002 r.

    Spotkanie autorskie z Janiną Bergander – promocja t. 3 powieści „Sto lat z życia mojego miasta” (autorka w towarzystwie wiceburmistrza Gminy i Miasta Miechów – Zbigniewa Muchy); Miechów, 20.05.2002 r.

Script logo